|
ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ
Władysław Zambrzycki (14 XI 1891–28 IV 1962) urodził się w Radomiu, szkołę średnią i studia chemiczne ukończył w Belgii; los rzucił go potem do Rosji. Przeżywszy, jak wielu Polaków, dramatyczną ucieczkę stamtąd w 1918 roku podczas rewolucji bolszewickiej, osiadł w Warszawie. Tu, po krótkim epizodzie pracy w wyuczonym zawodzie, zajął się na początku lat dwudziestych dziennikarstwem, współpracując między innymi z: ;„Expressem Porannym”, „Nowinami Codziennymi”, „Tygodnikiem Ilustrowanym” i „Naokoło Świata”. W 1936 roku objął funkcję szefa cenzury prasowej w Komisariacie Rządu RP, jednocześnie wydając w latach 1933–1939 wraz z Julianem Babińskim i Jerzym Braunem dwa prawicowe pisma polityczno-społeczne: tygodnik „Merkuriusz Polski Ordynaryjny” oraz miesięcznik „Nowe Wiadomości Ekonomiczne i Uczone". Oto dziewięć numerów „Wiadomości" – wszystkie, jakie ukazały się do wybuchu II wojny (prace nad zeskanowaniem kompletu „Merkuriusza" w toku): nr 1 / 1938 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/1_min_now_wiad.jpg) 4,53 MB | nr 2 / 1938 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/2_min_now_wiad.jpg) 4,32 MB | nr 3 / 1938 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/3_min_now_wiad.jpg) 4,80 MB | nr 1 (4) / 1939 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/4_min_now_wiad.jpg) 4,41 MB | nr 2 (5) / 1939 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/5_min_now_wiad.jpg) 4,93 MB |
nr 3 (6) / 1939 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/6_min_now_wiad.jpg) 4,98 MB | nr 4 (7) / 1939 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/7_min_now_wiad.jpg) 4,74 MB | nr 5 (8) / 1939 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/8_min_now_wiad.jpg) 5,05 MB | nr 6 (9) / 1939 ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/nowe_wiadomosci/9_min_now_wiad.jpg) 5,03 MB |
W latach 1947–1959 Władysław Zambrzycki prowadził w „Expressie Wieczornym” cotygodniową rubrykę zatytułowaną najpierw Kto chce, niech wierzy, nazwaną później Kto chce, niech czyta. Lubił mawiać o sobie, że jest przede wszystkim dziennikarzem, że „dziennikarstwo ma we krwi, a kiedy przyjdzie mu fantazja – pisze książki”. Bibliofil, erudyta i miłośnik historii, potrafił stworzyć, mimo cierpień osobistych i długotrwałej choroby, własny oryginalny świat, pełen humoru, ciepła i życzliwości ludziom. Dbał o konkret, opisywał urodę zwyczajnego życia, taką samą w starożytnym Rzymie, XIX-wiecznej Polsce, jak i w dostatniej, bezpiecznej Flandrii jego młodości. Dotąd ukazały się następujące wydania książek Władysława Zambrzyckiego: ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0021_m_okladka_wieksza_z_kropelkami.jpg) | Większa z kropelkami. Humoreski, Warszawa 1929, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, s. 174, [2]. Brosz. z obw. 12,5 x 18,5 cm. Obwolutę projektował Kamil Mackiewicz. (Biblioteka Powieściowa pod redakcją Mariana Kistera – nr 554). |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0022_m_okladka_tajemstvi_mistra.jpg) | Tajemstvi mistra Gutenberga. Skizza, Praga 1929, s. 21, [3], rys. Bibliofilskie wydanie, w nakładzie 300 egzemplarzy, opowiadania Pieter Sluyt i dwaj jego mistrze opublikowanego pierwotnie w „Naokoło Świata” (nr 55 z 1929 roku) i niedługo potem przedrukowanego w zbiorze Większa z kropelkami. Tekst przełożył Fr. Páta, ilustrował go drzeworytami A. Moravec. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0027_m_okladka_mgla.jpg) | Mgła nad Skaldą. Powieść, Katowice 1947, Wydawnictwo „Awir”, s. 244. Brosz. 14,5 x 21 cm. Okładkę projektował Janusz M. Brzeski. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0028_m_okladka_pamietnik_filipka.jpg) | NowePamiętnik Filipka, Warszawa 1956, Czytelnik, s. 261, [3]. Brosz. 12,5 x 19,5 cm. Okładkę i kartę tytułową projektował Władysław Brykczyński, rysunki w tekście Antoni Uniechowski. W 1957 roku ukazało się drugie wydanie w niezmienionym kształcie graficznym. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie//okladki/0024_m_okladka_nasza_pani_czytelnik.jpg) | Nasza Pani Radosna, czyli dziwne przygody pułkownika armii belgijskiej Gastona Bodineau, Warszawa 1957, Czytelnik, s. 346, [2]. Brosz. z obw. 12,5 x 18,5 cm. Obwolutę i kartę tytułową projektował Andrzej Heidrich. W 1959 roku ukazało się drugie wydanie w niezmienionym kształcie graficznym. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0025_m_okladka_nasza_pani_wegierska.jpg) | A mi Boldogasszonyunk, avagy Gaston Bodineau belga ezredes csodálatos kalandjai (Nasza Pani Radosna), przeł. István Mészáros, Budapeszt 1959, Európa Könyvkladó, s. 350, [2]. Opr. ppł. z obw. 13 x 19 cm. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0029_m_okladka_kwatera_1959.jpg) | Kwatera Bożych Pomyleńców, Warszawa 1959, Czytelnik, s. 306, [2]. Brosz. z obw. 12,5 x 18,5 cm. Obwolutę projektował Jan S. Miklaszewski. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0030_m_okladka_kwatera_wegierska.jpg) | A jámbor tévelygők szállása (Kwatera Bożych Pomyleńców), przeł. Edward P. Mach, Budapeszt 1962, Európa Könyvkladó, s. 301, [3]. Opr. ppł. z obw. 13 x 19 cm. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0034_m_okladka_kaskada.jpg) | NoweKaskada Franchimont, Warszawa 1962, Czytelnik, s. 236, [8]. Brosz. z obw. 12,5 x 18,5 cm. Obwolutę projektował Jan S. Miklaszewski. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0031_m_okladka_kwatera_1967.jpg) | Kwatera Bożych Pomyleńców, Warszawa 1967, PAX, s. 311. Brosz. 12,5 x 19,5 cm. Okładkę projektował Karol Syta. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0032_m_okladka_kwatera_1985.jpg) | Kwatera Bożych Pomyleńców, Warszawa 1985, Czytelnik, s. 299. Brosz. 12,5 x 19,5 cm. Okładkę projektował Eugeniusz Skorwider. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0026_m_okladka_nasza_pani_chotomow.jpg) | Nasza Pani Radosna, czyli dziwne przygody pułkownika armii belgijskiej Gastona Bodineau, Chotomów 1991, Verba, s. 316, [2]. Brosz. 13 x 20 cm. |
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/okladki/0033_m_okladka_kwatera_2008.jpg) | NoweKwatera Bożych Pomyleńców, wydanie pierwsze nieocenzurowane, Warszawa 2008, Antykwariat Książek www.cytat.pl, s. 308, [4]. Brosz. 12,5 x 18,5 cm. ![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/0014_m_mecenat.jpg)
Edycja możliwa była dzięki mecenatowi Państwa Świetlany i Andrzeja Sikorskich (na zdjęciu z Marią Pajzderską pośrodku)
|
♦ Władysław Zambrzycki interesował się także teatrem. Po zakończeniu II wojny napisał trzy sztuki, nigdy jednak nieopublikowane ani niewystawione. W papierach rodzinnych pozostały ich maszynopisy: ♦ 6 kwietnia 2009 roku, w programie I TVP, miała miejsce premiera Teatru Telewizji zrealizowanego na podstawie Kwatery Bożych Pomyleńców. Reżyserował Jerzy Zalewski, zdjęcia nadzorował Adam Sikora, muzykę skomponowała Hanna Kulenty; w rolach głównych zagrali: Daniel Olbrychski, Jan Peszek, Jerzy Radziwiłowicz oraz Jerzy Trela (więcej informacji o obsadzie aktorskiej i ekipie technicznej). Po prawej stronie i poniżej prezentujemy kilka fotografii zrobionych podczas pracy nad spektaklem – pod tym linkiem można przeczytać zaś recenzje napisane po pierwszej emisji przedstawienia.
![](http://www.zambrzycki.eu/smedia/ftp/fotografie/teatr/0063_tvp4_m.jpg)
♦
|